Er is geen “Ik ben” zonder “Wij zijn”.
Systemisch werken komt voort uit het feit dat we beseffen dat we deel uitmaken van een
groter geheel, of dat nu een gezin een organisatie of een sportvereniging is. We realiseren
ons dat de verborgen dynamiek van zo’n systeem niet kunt doorgronden aan de hand van
het gedrag van een van de leden.
Het systeem is niet alleen een optelsom van de leden maar het weet ook meer over zichzelf
dan de leden. Alleen hoe ondervraag je nou een systeem?
Wat is een systeem?
Tijdens een familieopstelling, neem je een kijkje in je systeem van herkomst. Een
systeem is een groep met haar eigen regels en wetten. We zijn allemaal onderdeel
van een aantal systemen. Het belangrijkste en invloedrijkste systeem is je gezin van
herkomst. Maar je bent ook onderdeel van je huidige gezin, je vereniging, de
organisatie waar je werkt etc. En binnen al deze systemen gelden (ongeschreven)
regels en wetten, de verhoudingen onder elkaar en de onuitgesproken rollen,
kunnen behoorlijk ingewikkeld zijn. Ze kunnen leiden tot onbegrip en verwarring. In
het dagelijks leven kun je daarmee onder druk komen te staan.
Een systeem werkt als een mobile boven een wieg. Alles is in balans, tot je een
element weg haalt. De overgebleven elementen zullen proberen de balans te
herstellen. Zo kunnen de touwtjes in de war raken, dat heet verstrikking. Aangezien
ieder een eigen plek heeft is het ook belangrijk dat ieder zijn eigen plek inneemt. Als
dat niet kan door wat voor oorzaak dan ook, kan het moeilijk zijn om jezelf te zijn. Je
zit vast in patronen en overtuigingen die bij het systeem horen en door voorgaande
generaties mogelijk zijn doorgegeven. Dit alles gaat vaak onbewust. Het enige wat je
ervan merkt, zijn jouw (psychische) klachten.
Opstellingen met paarden
Er zijn verschillende manieren om opstellingen te doen. Bij Bramas Coaching doen
we de opstellingen met de paarden. Meestal duiden we de verschillende
gezinsleden met een pion die je gevoelsmatig een plek in de ruimte geeft. Alleen al
het neerzetten van de verschillende gezinsleden geeft een beeld en maakt vaak veel
duidelijk. De paarden lopen los in de paddock en bemoeien zich er mee (of niet).
Soms kunnen we ook de paarden metafoor laten zijn voor gezinsleden.
De drie basisprincipes
- De theorie van een opstelling is dat iedereen erbij hoort. Dus ook het
doodgeboren kindje, het uitgestoten kind, de gescheiden vader etc. Iedereen
hoort erbij en heeft zijn eigen plek in het systeem. - Ook is de ordening (rangorde) van belang.
- En er is een balans tussen geven en nemen. Deze laatste regel geldt altijd
behalve bij ouders en kinderen. Kinderen kunnen nooit teruggeven wat
ouders gegeven hebben en dus wordt dat in balans gebracht door de
volgende generatie.
Wanneer een familieopstelling?
Een familieopstelling kan jou helpen wanneer je een probleem in je leven wilt
oplossen of een vraag wilt beantwoorden. Loop jij bijvoorbeeld vaak tegen
problemen aan op jouw werk? Of kan je met bepaalde mensen niet goed
opschieten? Misschien ben je te afhankelijk van iemand, of is iemand te afhankelijk
van jou. Of heb je vragen over een steeds terugkerend thema? Een familieopstelling
kan jou helpen te zien waar je vastloopt of juist kunt schitteren.