Reorganisatie in de paardenkudde
Veel organisaties hebben op dit moment met reorganisaties te maken. En veel leidinggevenden moeten medewerkers laten weten dat er mensen zijn die het team moeten gaan verlaten. Dat is niet makkelijk. Niet voor degene die weg moeten, niet voor de teamleden die blijven en ook niet voor de leider van het team.
Vaak zorgt dit er dan ook voor dat de teamprestatie meteen drastisch daalt. Alle aandacht is intern gericht en er is minder aandacht voor de klanten. Hierdoor gaat het nog slechter met de organisatie en moet er weer gereorganiseerd worden en zo kom je met z’n allen in een neerwaartse spiraal terecht….
Ook in paardenkudde’s zijn er momenten waarop een aantal paarden de kudde moeten verlaten. Bij paarden heeft dit echter geen enkele invloed op de teamprestatie en over het algemeen brengt het ook weinig problemen met zich mee. Er zijn 3 punten waarop paarden deze reorganisaties anders aanpakken dan mensen. Ik kom daar zo op terug. Eerst zal ik beschrijven wanneer een paardenkudde reorganiseert*. Dit is namelijk een vrij onbekend fenomeen.
Paarden leven in het wild in haremkudde’s (ofwel ‘familie-kudde’). Deze kudde bestaat uit één hengst (man), een aantal merries (vrouwen) en hun gezamenlijke veulens (kinderen). Wanneer deze veulens in de vruchtbare leeftijd komen, moeten ze de kudde verlaten. Dit moet gebeuren om incest te voorkomen, want daarmee zou het hele paardenras op den duur in gevaar komen (vanuit evolutionair oogpunt gezien is incest natuurlijk nooit een goed idee…).
Dit is een belangrijke reden, want dit geeft aan wat het gezamenlijke belang voor alle paarden in de kudde is. Het gezamenlijke doel is een sterke, gezonde (en daardoor veilige!) kudde. Het is dus voor iedereen geheel logisch en natuurlijk dat de jonge paarden de kudde verlaten om dit doel te bereiken. Zij moeten een andere kudde zoeken.
Wat is het geheim van paarden om het vertrek van kuddeleden soepel te laten verlopen?
Paarden houden allemaal het gezamenlijk doel in het oog. Alle partijen (de vertrekkende kuddeleden, de blijvende kuddeleden en de leider) weten dat wanneer deze paarden de kudde niet verlaten, de kudde als geheel verzwakt wordt en alle kuddeleden minder veiligheid hebben. In organisaties is dit vaak onduidelijk.
De communicatie tussen paarden is altijd open en eerlijk. Ook op het moment dat er paarden weg moeten. Het is hetzelfde als op alle andere momenten. In organisaties verandert dit vaak op het moment dat het slecht gaat met de organisatie. Er wordt ineens minder gecommuniceerd, er wordt meer geheim gehouden en mensen worden meer gesloten. Niemand weet precies wat er nou aan de hand is, ook de mensen die achterblijven niet.
De leider is heel eenduidig in zijn beslissing en intenties. De beslissing is dat een aantal paarden de kudde moeten verlaten en dat dit de beste oplossing is. Dit is niet alleen wat er gezegd wordt, maar dit is ook echt wat er gevoeld wordt. Bij mensen is dit vaak tegenstrijdig, de leider zegt iets anders dan wat hij zelf denkt. Dit zorgt voor een onveilig gevoel in de kudde.
Wanneer je een paardenkudde vergelijkt met een organisatie zie je dat organisaties ook een gezamenlijk belang hebben om sterk en gezond te blijven. Alle medewerkers hebben als gezamenlijk doel om hiervoor te zorgen. Wanneer er geen gezonde organisatie meer is, dan is er al vrij snel helemaal geen organisatie meer en dan verliest iedereen zijn baan. Het gezamenlijk belang is dus duidelijk.
Op het moment dat er medewerkers de organisatie moeten verlaten om te zorgen dat de organisatie of het team gezond blijft, dan is dit in het belang van de organisatie en van de mensen zelf. Die medewerkers moeten zelf een andere organisatie (of een ander team) zoeken. In die andere organisatie zullen ze dan weer heel waardevol zijn als ‘nieuw bloed’.
Kortom, wanneer een organisatie zich meer zou gedragen als een paardenkudde, dan zouden reorganisaties een stuk soepeler verlopen. Dit heeft als gevolg dat de prestaties niet afnemen en dat de organisatie weer sterker en gezonder wordt. Hierdoor voelen medewerkers zich gemotiveerder en zullen de prestaties nog meer toenemen. De organisatie kan hierdoor in een positieve spiraal terecht komen in plaats van in een negatieve spiraal.
Hoe houd jij iedereen op de been tijdens een reorganisatie? Laat jouw tips hieronder achter! Heb je vragen over dit artikel? Ook die kan je hieronder kwijt, ik geef je dan zo snel mogelijk antwoord!
*Er zijn meerdere momenten waarop een paardenkudde reorganiseert. Ik beschrijf hier alleen de meest voorkomende situatie vanwege de lengte en het doel van dit artikel.